KURYE KAZALARI VE TAZMİNAT HAKKI
Günümüzde birçok ihtiyacımızın karşılanması hususunda kuryeler önemli bir aracı konumundadır. Özellikle teknolojinin gelişimiyle birlikte birçok şirket ve firma kuryeler aracılığıyla müşterilerine hizmet vermektedirler. Son yıllarda bu talebe karşılık maalesef birçok kurye kazasının gerçekleştiğini söylemek mümkün. Son dönemde ölümlü trafik kazalarının başında kurye kazaları gelmektedir. Birçok kurye zamana karşı yarışırken trafik kazalarının kurbanı olarak hayatını yitirmektedir. Bu yazımızda kurye kazalarında talep edilebilecek tazminat talepleri hakkında kısaca bilgi vereceğiz. Burada önemli bir husus kurye kazasının aynı zamanda iş kazası kapsamında da değerlendirilebilmesidir. İşçinin işe gelip giderken veya işverenin emir ve talimatı altındaki seyahati sırasında meydana gelen kaza iş kazasıdır. Dolayısıyla kurye kazaları da gerekli şartların varlığı halinde bir iş kazasıdır. Burada kazaya karışan kuryenin 4 farklı tazminat talebinde bulunma hakkı vardır. Bu bakımdan kuryenin maddi tazminat talepleri önceliklidir. Sonuçta ortada bir iş kazası gündeme gelmektedir. Maddi zararlar sigorta şirketi tarafından karşılanır.
Kurye Kazası Tazminat Talepleri
Kurye kazası temel itibariyle iş kazası kapsamında değerlendirmektedir. Kurye kazalarının iş kazası olarak değerlendirildiği için kazazedeler veya ölen kişilerin mirasçıları tazminat hakkına sahip olmaktadır. Eğer trafik kazası mağduru hayatta ise borçlar kanunun 41. 45. Ve 47. Maddeleri uyarınca bizzat kendisi maddi ve manevi tazminat davası açabilir. Eğer mağdur vefat etmiş ise onun vefatı ile maddi ve manevi zarar gören yakınları, annesi, babası, eşi, çocukları, kardeşleri, nişanlısı, bakım ve desteği altındaki kişiler maddi ve manevi zararlarının tazmini için dava çama hakkına sahiptirler. Mağdur ölmeden evvel tazminat davası açtıysa yine bu kişiler davaya devam edebilirler. Öte yandan motosiklet kazası için hesaplanacak maddi tazminat bedeli sigorta şirketi tarafından karşılanmalıdır. Bu tür kazalarda dikkat edilmesi gereken husus kuryenin kusur beyanı ve işverenin gerekli iş sağlığı güvenliği tedbirlerini dikkate alıp-almadığıdır. Bunların tespitine göre tazminat bedeli belirlenmektedir. Motosiklet kullanan sürücünün kusurunun ağır olması edinebileceği tazminatlardan mahrum kalmasına da sebebiyet verecektir.
Kurye kazası sonucunda iki tür tazminat türü gündeme gelmektedir. İş kazası kaynaklı ve trafik kazası kaynaklı maddi-manevi tazminat talepleri. Birincisi trafik kazası için işverenden maddi-manevi tazminat talep edilmektedir. İkincisi ise iş kazası boyutu olan trafik kazalarında maddi-manevi tazminattan sigorta şirketi sorumludur.
Yargıtay Kararları Kapsamında Kurye Kazası
“Somut olayda; hükme esas kusur bilirkişi heyet raporunda davalı işveren şirkete her ne kadar % 20 oranında kusur verilmiş ise de; iş kazasının davalı …’ın ve davacının kusurlu davranışı nedeniyle gerçekleştiği anlaşılmaktadır. O halde gerçekleşen iş kazasında işverenin özen yükümlülüğü kapsamında alabileceği bir tedbirin bulunduğundan ve giderek sorumluluğunu gerektirecek bir kusurunun olduğundan bahsetme imkanı bulunmamaktadır. Kazanın gerçekleşmesinde trafik kuralı ihlali yapan davalı … ile davacının kusuru nedeniyle, iş kazası ile işveren şirket arasındaki illiyet bağının kesildiğinin kabulü ile davalı işveren Şti yönünden davanın reddi gerekirken; bu davalının da maddi ve manevi tazminat istemlerinden sorumluluğunu doğuracak şekilde karar verilmesi hatalı olmuştur….”
(Yargıtay 21. Hukuk Dairesi E:2016/15434, K:2017/9843)
Burada görüldüğü üzere sürücünün kusurunun oranı son derece önemlidir. İş kazası davalı sürücünün kusuru sebebiyle gerçekleşmiştir. Burada işverenin özen yükümlülüğünü ihlal ettiğini söylemek doğru değildir. Dolayısıyla işverenin yükümlülükleri ile kuryenin kazası arasındaki illiyet bağı bizim için belirleyici olacaktır. Dolayısıyla kurye kazaları için somut olayın özelliklerini yorumlamak önemli ve gereklidir. Örnek vermek gerekirse uykusuz olduğu için kaza yapan bir kuryenin uykusuz kalmasının kendi ihmalinden mi kaynaklandığı yoksa yoğun iş temposundan mı kaynaklandığı sorusunun cevabı bizim için son derece önemlidir. Çalışma saatlerinin fazlalığı nedeniyle uykusuz kalan bir kuryenin yapmış olduğu kazada işverene karşı tazminat talebinde bulunabilmek mümkündür. Bu tarz vakalarda bilirkişi görüşü almak isabetli olacaktır.