1. Giriş

Karayolu üzerinde hareket halinde olan bir veya birden fazla aracın karıştığı ölüm, yaralanma ve zararla sonuçlanan her olay trafik kazasıdır.

Meydana gelen bu kazalar neticesinde, çeşitli zararlar ortaya çıkabilmektedir. Meydana gelen zararlar maddi ve manevi zarar olabilir.

Trafik kazaları, neticelerine göre ölümlü, yaralanmalı ve maddi hasarlı trafik kazaları olmak üzere üç başlık altında sınıflanabilir. Bu kapsamda trafik kazaları Türk Borçlar Kanunu kapsamında haksız fiil sorumluluğu doğurmakta olup, bu kapsamda açılan davalar haksız fiil sorumlularına karşı açılır.

2. Sorumluluk

Trafik kazalarının meydana gelmesinde birden fazla kişinin sorumluluğu söz konusu olabilir. Karayolları Trafik Kanununun 88. maddesinde, aynı zarardan sorumlu olan kişilerin müteselsilen sorumlu olduğu düzenlenmiştir. Müteselsil sorumluluk Türk Borçlar Kanunu’nun 142. maddesi uyarınca, borçlulardan her birinin borcun tamamından sorumlu olması ve zarar görenin dilediği borçluya zararın bir kısmının veya tamamının giderilmesi konusunda başvurma hakkının bulunması anlamına gelmektedir.

Trafik kazası nedeniyle meydana gelen zararlarda müşterek müteselsil sorumluluk kapsamında, aracın sürücüsüne, aracın sahibine, aracın işletenine ve sigorta şirketine tazminat talebi yöneltmek mümkündür.

3. Ölümlü Trafik Kazaları

Bilindiği üzere, trafik kazalarından kaynaklı ölümler gün geçtikçe artmaktadır. Özellikle trafik kazası neticesinde hayatını kaybeden kişilerin bakmakla yükümlü oldukları kişiler ya da bu kişilerin aileleri hem maddi hem de manevi olarak ciddi mağduriyetler yaşamaktadır. Bu kapsamda hukukumuzda, yakınlarını trafik kazası neticesinde kaybeden kişilere, bu kişilerin acılarını bir nebze de olsa dindirebilmek için bazı haklar tanınmıştır.

Bu kapsamda, ölenin yakınları ölüm neticesinde duydukları elem, acı ve ıstırap duyguları nedeniyle ilgili sorumlulardan manevi tazminat talep edebileceklerdir. Aynı zamanda müşterek müteselsil sorumluluk kapsamında ölenin her türlü cenaze gideri talep edilebilecektir.

Trafik kazasında ölen kişinin yakınları (anne, baba, eş çocuklar, nişanlı veya destek verdiği herhangi bir kişi) kaza nedeniyle destekten yoksun kalma tazminatı talep edebilir. Destekten yoksun kalma tazminatı, ölenin hayat boyu desteğinden mahrum kalan kişilerin açtığı bir maddi tazminat davası türüdür.

Ölümlü trafik kazası meydana geldiğinde, destekten yoksun kalma tazminatı, tedavi, sağlık ve hastane giderleri, cenaze ve defin giderleri, diğer maddi zararlara ilişkin maddi tazminat ve manevi tazminat müşterek müteselsil sorumluluk kapsamında kazaya karışan araç sürücüsünden, araç sahibinden, aracın işleteninden ve kazaya karışan aracın ZMMS veya Kasko Sigortasını yapan sigorta şirketinden talep edilebilir. Ancak genel olarak manevi tazminat taleplerinden, zorunlu mali mesuliyet sigortacısının sorumluluğu bulunmamaktadır.

4. Yaralanmalı Trafik Kazaları

Trafik kazası neticesinde bir yaralanma meydana geldiyse, yaralanan kişinin yukarıda belirtilen tazminat sorumlularına karşı dava açma hakkı bulunmaktadır. Burada, yaralanan kişinin yakınları maddi tazminat talebinde bulunamayacaktır. Ancak, yaralanan kişinin yakınları yaralanma durumuna ve ağırlığına göre manevi tazminat talebinde bulunabileceklerdir.

Yaralanan kişinin bizzat kendisi manevi tazminat isteyebilecektir. Bunun yanında ilgili sorumlulardan tedavi, sağlık ve hastane masrafları, bakıcı giderleri, kazanç kaybı, ekonomik geleceğin sarsılmasından doğan kayıplar, sürekli iş göremezlik tazminatı, geçici iş göremezlik tazminatı ve varsa diğer zararlar için tazminat talep edilebilecektir.

5. Maddi Hasarlı Trafik Kazaları

Meydana gelen trafik kazası neticesinde araçta oluşan zararların, ilgili sorumlulardan talep edilmesi mümkündür. Bu kapsamda kaza neticesinde araçta oluşan değer kaybı bedeli, hasar bedeli ve araç pert olmuş ise bu hususta araç bedeli, tazminat sorumlularından talep edilebilecektir.

Hasar bedeli, kaza neticesinde araçta oluşan zararların giderilebilmesi için yapılan onarımlara ilişkin bedeldir. Yani aracın tekrar kullanılabilir hale gelmesi için yapılan tamir ve parça değişimlerine ilişkin masraflar anlamına gelmektedir.

Değer kaybı ise, meydana gelen trafik kazası sonucunda hasar gören ve bu hasar nedeniyle çeşitli işlemlere maruz kalan bir aracın, ikinci el piyasasındaki değerinin azalması neticesinde ortaya çıkan zarar anlamına gelmektedir.

Meydana gelen trafik kazasında kusursuz olan tarafın araç değer kaybı, kazaya sebep olan taraf ya da o tarafın zorunlu trafik sigortasından karşılanır. Bu talebin ilgililere yöneltilebilmesi için, değer kaybı talep edecek tarafın, meydana gelen trafik kazasında yüzde yüz kusurlu olmaması gerekmektedir.

Trafik kazası neticesinde yapılacak işlemlerin büyük bir titizlikle takip edilmesi gerekeceğinden, bu hususta profesyonel destek almanız önerilmektedir.