Trafik Kazası Hatır Taşıması Hangi Şartlarda Uygulanır?

Hatır taşımacılığı, maddi ve manevi karşılık olmaksızın, işletenin ve teşebbüs sahibinin, bir kişi veya kişileri bir yerden bir yere motorlu araçla götürmesidir.

 KTK gereğince, hatır taşımacılığı kapsamında genel hükümlere tabii kılınan sorumluluk, bedensel zarar ve ölüm sonucunda ortaya çıkan zararlarla sınırlıdır. Hatır taşımacılığının karşılıksız olması dikkate alınarak oluşan zararlardan hakkaniyet indirimi yapılabileceği düşüncesi, uzun yıllardır hâkim olan bir anlayıştır.

 Günümüzde sorumluluğun sigortalanması ön plâna çıkmıştır. KTK gereğince, zorunlu trafik sigortasının yapılması zorunludur. Zorunlu trafik sigortası, tam 3. kişi yararına bir sözleşmedir. İşleten ve teşebbüs sahibi, her ne kadar hatır taşımacılığında taşımayı karşılıksız yapmakta iseler de, oluşan zararların zorunlu trafik sigortası kapsamında olduğunu bilmektedirler. Bu nedenle de hatır taşımacılığı kapsamında oluşan zararlardan hakkaniyet indirimi yapılmaması gerekmektedir.

KTK’da hatır taşımacılığından bahsedilirken, “yaralanan veya ölen kişi, hatır için karşılıksız taşınmakta ise” ifadesi kullanılmış; ama taşımanın motorlu araç ile yapılması gerektiğinden bahsedilmemiştir. Maddede, “motorlu aracın” yaralanan ve ölen kişiye hatır için karşılıksız verilmesi düzenlenmiştir. Yasa metninin bütününden, hatır taşımacılığının motorlu araçla yapılması gerektiği anlaşılmaktadır. Motorsuz taşıtlar ile motorlu bisiklet sürücülerinin hukuki sorumluluğu genel hükümlere tabi olduğundan, hatır taşımacılığının motorlu araç dışında gerçekleşmesi halinde de, TBK genel hükümler uygulama alanı bulacaktır (KTK md 103).

Taşımanın veya kullandırmanın karşılıksız olmasından anlaşılması gerekense, maddi veya manevi bir karşılığın olmamasıdır. Örneğin arkadaşlarını gezdirmek için arabasına alan sürücünün, hatır için arkadaşlarını taşıdığı açıktır.

İşleten ve teşebbüs sahibinin, hatır taşımasından sorumluluğu ise, KTK md 87/f.1 gereğince sınırlıdır. Şöyle ki, taşınanın uğramış olduğu bedensel zararlar ile ölüm halinde uğranılan zararlar, bu kapsama girer. Bedensel zarar ve ölüm halinde uğranılan zararların dışında kalan zararlar, bu kapsamda değerlendirilmez.

Bu durum Yargıtay kararlarında;

YARGITAY 17. HD., E. 2016/11783 K. 2019/4686 T. 15.4.2019 SAYILI KARARINDA:

“Hatır taşıması bir kimseyi ücretsiz olarak ve bir karşılık almadan ve bir yararı bulunmadan taşıma halidir. Yani hatır için taşımada taşımanın karşılıksız olması veya alınan karşılığın önemsiz olması gerekir. Taşıma, işletenin veya sürücünün değil taşınanın yararına olmalıdır. Buna göre, hatır taşıması indirimi için kural olarak hatır taşıması şartlarının varlığı yeterlidir.

Dairemiz uygulamalarına göre; desteğin hatır için taşınması durumunda % 20 oranında indirim yapılması gerektiği kabul edilmektedir. Dosya ve ceza dosyası kapsamından dava konusu trafik kazasındaki taşımanın hatır taşıması olduğu anlaşılmakla, buna göre; mahkemece, desteğin yolcu olduğu ve davalı sürücünün kusurunun maddi tazminata etki etmeyeceği gözetilerek, bilirkişi tarafından belirlenen zarar miktarı üzerinden, (dava konusu olayda davacı vekili tarafından bilirkişi tarafından tespit edilen ve % 70 davalı sürücü kusurunun esas alındığı miktar dikkate alınmaksızın ve isabetli bir şekilde davalı sürücünün % 70 kusuru uygulanmayan miktar üzerinden 1/4 oranında müterafik kusur indirimi yapılarak ıslah talebinde bulunulduğu da anlaşılmakla (Dairemizin yerleşik uygulamalarına göre müterafik kusur oranı % 20 olarak esas alınmaktadır)), ıslah ile talep edilen miktar üzerinden % 20 oranında hatır taşıması indirimi yapılarak tazminatın belirlenmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm verilmiş olması doğru görülmemiştir.”

Şeklinde yer bulmuş ve indirimin ne şekilde ve nasıl yapılması gerektiği açıkça belirtilmiştir.

“Adaleti savunmaktan vazgeçtiğimizde, hukukun üstünlüğü tehlikeye girer. Adaleti savunmak, ona inanmak ve uygulamak, özgürlüğümüzü korumanın temelidir.” by Robert F. Kennedy

TRAFİK KAZALARINDA HATIR TAŞIMASI İNDİRİMİ NEDİR? HANGİ ŞARTLARDA UYGULANIR? AVUKAT SELİM ÜNAL TRAFİK KAZA AVUKATI
TRAFİK KAZALARINDA HATIR TAŞIMASI İNDİRİMİ NEDİR? HANGİ ŞARTLARDA UYGULANIR? AVUKAT SELİM ÜNAL TRAFİK KAZA AVUKATI
Hemen Arayın